Altın fiyatlarının yükselmesiyle birlikte Türkiye'de altına olan talep artış gösteriyor. Türk toplumunda geleneksel bir yatırım aracı olan altın, çoğunlukla yastıkaltı olarak saklanıyor. Ancak, bu altınlar ekonomiye bir katkı sağlamıyor ve atıl durumda bekliyor. Ekonomi yönetimi, yastıkaltı altınların ekonomiye kazandırılması için çeşitli finansal enstrümanlar geliştirse de, birçok kişi bu varlıkları kendi imkanlarıyla saklamayı tercih ediyor.
Altın Peşinatlı Kredi Modeli
Son dönemde yükselen kredi faizleri nedeniyle kredili konut satışlarında ciddi bir düşüş yaşandı. İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, konut piyasasını canlandırmak ve yastıkaltı altınları ekonomiye kazandırmak amacıyla bir öneride bulundu. Bahçıvan, vatandaşların satın alacakları konutun %25-30'unu yastıkaltı altınlarıyla ödemesini ve bu altınların Merkez Bankası tarafından rezervlere eklenmesini önerdi. Bu sayede düşük faizli uzun vadeli (10-15 yıl) konut kredisi verilmesi planlanıyor.
Altın Konut Modeli Uygulanabilir mi?
Uzmanlara göre, Türkiye'de kredi faizlerinin yüksek olması nedeniyle vatandaşların ev sahibi olma talebi baskılanıyor. Altın veya döviz bazlı finansman modellerinin faiz indirimleriyle desteklenmesi durumunda konut piyasasında bekleyen talebin canlanabileceği belirtiliyor. Yastıkaltındaki altınların bankalara getirilmesi ve bu altınların bozdurularak peşinat olarak kullanılması, ekonomiye katkı sağlayabilir.
Merkez Bankası Rezervlerine Etkisi
Bu model, yastıkaltında bekleyen altınların Merkez Bankası’na ya da kamu bankalarına teslim edilmesiyle düşük faizli kredi kullanımını hedefliyor. Altınların ekonomiye kazandırılması, Merkez Bankası’nın rezervlerine olumlu katkı yapabilir. Ancak burada uygulanacak faiz oranlarının belirleyici olacağı vurgulanıyor.
Piyasa Etkileri
Küresel piyasalarda altının jeopolitik riskler nedeniyle değer kazandığı bir dönemdeyiz. Bu değerli metalin finansman modeline dönüştürülmesi, konut almak için bekleyen kişilere ve müteahhitlere rahatlama sağlayabilir. Bu modelin tüketici ilgisini artırmak için ek düzenlemelere ihtiyaç duyulabilir. Örneğin, birden fazla kişinin konut kredisine ortak olması ve bu kişilerin tapularda hissedar olarak kaydedilmesi gibi çözümler gündeme gelebilir.
Faiz İndirimi İhtimali
Konut satışları Eylül ayında artış göstermeye başladı. Eylül ayında 285 bin tapu işlemi yapılırken, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin devam etmesi durumunda bu trendin sürmesi bekleniyor. Şu anda özel bankalardaki konut kredisi faiz oranları %2.89 seviyelerinde bulunuyor. 1 milyon TL’lik kredi çekildiğinde, aylık 29 bin 878 TL taksit ödemesi gerekiyor ve toplam geri ödeme 3 milyon 585 bin TL’yi buluyor.
Eğer faiz oranları %1.9 seviyesine inerse, 1 milyon TL kredi için aylık ödemeler 21 bin 217 TL'ye düşebilir. Faiz oranlarında %1’lik bir düşüş, tüketici açısından aylık ödemeleri yaklaşık 8 bin 660 TL azaltarak ciddi bir rahatlama sağlayabilir.
Bu tür modeller, yastıkaltı altınların ekonomiye kazandırılması ve konut talebinin artmasına yönelik önemli adımlar olabilir.