Los Angeles, su kaynaklarını koruma amacıyla 2015 yılında su rezervuarlarına 96 milyon siyah plastik top bırakarak dikkat çeken bir yöntem denedi. Bu topların amacı, su yüzeyini gölgeleyerek buharlaşmayı azaltmak ve suyun kalitesini korumaktı. Gölge topları, güneş ışınlarının suyla temasını keserek hem buharlaşmayı hem de kloramin adlı maddenin kanserojen bromata dönüşmesini engelledi. Los Angeles Su ve Elektrik Dairesi (LASED), bu yöntemin yılda 1,1 milyar litre su tasarrufu sağladığını ve enerji maliyetlerini düşürdüğünü açıkladı.
Ancak topların çevresel etkileri ve uzun vadede su sorununa çözüm olup olamayacağı hâlâ tartışma konusu. Bazı uzmanlar, topların suyu ısıtabileceğini veya mikroplastik kirliliğine yol açabileceğini öne sürerken, LASED bu iddiaları reddederek topların güvenli ve etkili olduğunu savunuyor. Türkiye’de ise bu yöntemin uygulanması geçmişte gündeme gelmiş olsa da henüz faaliyete geçirilmedi.
Uzun vadede su yönetimi için geri dönüşüm ve yeraltı su depolama gibi yöntemlerin daha sürdürülebilir çözümler olduğu düşünülüyor. Los Angeles'ın kullandığı bu sıra dışı yöntem, küresel iklim değişikliği ve su krizine karşı geçici bir çözüm olarak görülüyor.
Karaman Barajlarında uygulanır mı?
Peki, bu yöntem Karaman’da faydalı olur mu? Karaman’da da yaz aylarında kuraklık yaşandığı için bu tür bir çözüm, su rezervlerinin korunması açısından mantıklı olabilir. Özellikle yüksek su ihtiyacı olan tarım ürünlerini sulamak amacıyla kurulan İbrala ve Gödet Barajlarında uygulanabilecek gölge topu yöntemi, Karaman'ın kuraklık sorununa çözüm olabilir. Ancak yerel iklim koşulları, maliyet ve su yönetim stratejileri dikkate alınarak bu yöntemin uygulanabilirliği detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir.
